مجله خبری تشریفات

در برگزاری مراسم ترحیم غالبا در قسمتی از مسجد شال پک پذیرایی ترحیم مشهد ترمه پهن می نمایند و روی آن را با گلدانی از گل های سپید، شمع های سپید و یا این که سیاه، قرآن، گلاب پاش و عکس قشنگ و تروتمیز ای از متوفی می آرایند. در کنار این تزئینات سینی های رطب و حلوا برای پذیرایی از میهمانان مهیا گردیده و رو یاین شال ترمه نهاده می گردد.

عده ای در مسجد مسئولیت پذیرایی در مراسم ترحیم را به ذمه دارا هستند که یا این که از خویشان متوفی و یا این که خدمه ی مسجد می‌باشند. معمولا در‌این مراسم با اعتنا به سردی یا این که گرمی هوا، با دمنوش یا این که قهوه و شربت و پک های پذیرایی ختم از مهمانان پذیرایی می گردد ولی دمنوش آبمیوه اثبات مراسم ترحیم به حساب می آید. گذاشتن میوه و شیرینی های خاصی نیز درین سیرتکامل مراسم مرسوم میباشد. تازگی و تعیین و چیدمان میوه و شیرینی و حلوا و رطب نیز در‌این مراسم از حق تقدم برخوردار‌است.

صاحبان عزا معمولا در جلوی مسجد و در کنار شال ترمه می نشینند تا مهمانان هنگام ورود شل خیس بتوانند به آن ها تسلیت گویند.

تدارک خوراک و رستوران
اکثرا پس از برگزاری مراسم ترحیم خانواده متوفی شامی تحت عنوان خیرات متوفی برای مهمانان در حیث می‌گیرند. عالی میباشد رستورانی که انخاب می توان به مسجدی که مراسم ترحیم در آن برگزار گردیده است مجاورت باشد تا زحمت رفت و آمد و ترافیک به گردن مهمانان نیوفتد. برای دعوت مهمانان به مراسم شام، در اصل از کارت دعوت مراسم ختم استعمال می نمایند و قبیله متوفی کارت دعوت را شخصا برای مهمانان میبرند.

موسیقی در مراسم ترحیم
موسیقی جز آداب و رسوم مهم برگزاری مراسم ترحیم به شمار نمی آید هرچند در برخی از بخشها کشور‌ایران زجه و مویه هایی آیینی برگذار می‌گردد که همدم آهنگ هایی گوشه و کنار ی سینه زنی ساخت می نمایند. امروزه موسیقی ناراحتی آلود و آرامی در مراسم سوا مسجد پخش میگردد تا اطراف متشنج نشده و بدون صدا و احترام باقیماندگان محافظت گردد.

تدارک وسایل ضروری
تدارک وسایل پذیرایی مثلا ظروف یک توشه مصرف برای میوه، دستمال کاغذی و جام یکبار مصرف و دمنوش دیگر موردها پذیرایی به ذمه ی بزگزارکنندگان خاک سپاری میباشد.

منزل داروغه مشهد
منزل داروغه مشهد یکی‌از دیرین ترین و شاید بتوان پک پذیرایی ترحیم مشهد اذعان کرد یکی معروفترین بناهای دیرین شهر مشهد میباشد. منزل داروغه از بناهای تاریحی مشهد وابسته به عصر قاجار میباشد که به فرمان یوسف خان هراتی که در آن فرصت داروغه مشهد بوده میباشد با الهام از معماری روسی سازه گردیده‌است.

تاریخچه منزل داروغه
در تاریخچه منزل داروغه مشهد آمده میباشد که در صدر داروغه مشهد به‌ قصد برگزاری مراسم و پذیرایی‌های قانونی خویش از این منزل به کارگیری می کرد ولی پس‌ از آن تا همین سه دهه پیش ورثه‌ی یوسف خان هراتی در آن خانه گزیده بودند. که درنهایت در سال 1366 این سازه را به نمایندگان یکی‌از هیئات مذهبی شهرستان میبد یزد، فروختند. از به عبارتی سال‌ها تا همین اواخر از این بنای تاریخی به‌ تیتر مکانی برای تجمع و محل اقامت هیئت‌ های مذهبی به کارگیری می شد. تا اینکه در سال 1381 بعد از نوسازی و احیا و تجدید بنا این سازه به تصویب ارثیه فرهنگی رسید.

معماری منزل داروغه
منزل داروغه مشهد شاید جز واپسین بناها از معماری سنتی اهل ایران در مشهد میباشد که در عین حالا اثر معماری روسی و الگوبرداری از معماری شرقی به نیکی قابل مشاهده میباشد مانند:

به کارگیری از آجرهای قالبی در صورت ها و پوسته های گوناگون.
تزیینات چوبی تحت سقف ها.
طرح پله دو طرفه برای دسترسی به تراس.
تندیس های گچی و تراشیده گردیده.

آستان امامزاده اسحاق گرگان (علیه السلام) دریکی پک پذیرایی ترحیم مشهد ازمحلات سابق مرکزشهرگرگان پر اسم و رسم به سرچشمه واقع گردیده است . که از یک سو به تکایای سرچشمه واز سوی دیگر به محله نعلبندان وازسوئی به خیابان امام خمینی مرتبط میباشد . بنای ساختمان حرم آجری ساختمان بلند سیرتکامل دوازده ضلعی است که از نگاه تزئینات آجری از مثال های معدود نظیر بناهای شمال کشوربه شمار می رود. درهرضلع سازه یک کادر مستطیل به طورعمودی و یک فریم مستطیل به صورت افقی دربالای آن وجود داراست. که یادآورآثاردوران سلجوقی است که دوطرح زیبای ستاره ای صورت ولوزی نیزدرآنها به فعالیت رفته میباشد.

منابع‌ جغرافیایى‌ وتاریخى‌ نیزتنها به‌ ذکرنام‌ آن‌ اکتفا کرده‌ واطلاعاتى‌ درباره ویژگیهاى‌ معمارى‌ سازه به‌ دست‌ نداده‌اند. آراء پژوهشگران‌ درباره عمر این‌ بنای این مقبره تا حدودى‌ متناقض‌ میباشد‌ .برخى‌ به‌ استناد کتیبه حک‌ گردیده‌ برچارچوب‌ درب قدیمى‌ ساختمان آنرا مرتبط با‌ سده ۹ قمری‌ و برخى‌ سوای‌ ارائه دلیل کافى‌ آنرا وابسته‌ به‌ بناهاى‌ سده ۸ قمری‌ نسبت می‌دهند .و شمارى‌ با اعتنا‌ به‌ تزیینات‌ آجرى‌ سازه مرتبط با‌ سده ۶ قمری‌ و یا این که اواخر سده ۶ و اوایل‌ سده ۷ قمری‌ دانسته‌اند. البته تاریخ‌ ۵۲۵ قمری‌ بر صندوق‌ چوبى‌ مرقد امامزاده‌ حک‌ گردیده‌ میباشد‌. بارگاه‌ فلزى‌ آن داراى‌ کتیبه‌هایى‌ ازآیاتى‌ ازسوره‌ هاى‌ ۹۱ و ۹۳ قرآن‌ مجید در ۴ جانب‌ خویش و نیزاشعارى‌ دروصف‌ امامزاده‌ میباشد‌.

مقرنس (muqarnas) به رغم زیبایی هایش پک پذیرایی ترحیم مشهد قدری هنگفت و اسرار آمیز جلوه می نماید. به همین برهان آن جا که به کار گیری مهارت مقرنس کاری با دور اندیشی و وسواس بسیار شکل نپذیرفته و با این ادویه به موقع و به اندازه به متاع فعالیت اضافه نشده خیر صرفا بر زیبایی دور و اطراف نیفزوده بلکه آن را هنگفت و مصنوعی نمودار ساخته میباشد.

استعمال کمتر از مقرنس به صورت کبیر و بی نقص در فضاهای داخلی و تخصیص دادن آن به تراس ها و سردر ها که بیشتر محل گذرند (خیر محل اقامت) قادر است مبین دانایی معماران از این خواص ذاتی مقرنس به اکانت آید. شکل آویزان آن، چگونگی دیگری میباشد که در‌صورتی‌که بدان دقت نشود ممکن میباشد تیم مقرنس به احجامی در هم اکنون فرو ریختن مبدل شود.

این نکته اکثر وقت ها گزینه اعتنا هنرمندان در معماری اهل ایران قرار گرفته میباشد. وی برای بازداشتن از پدید داخل شدن این چگونگی صوری از ریز کردن بیشتراز اندازه اجزای مقرنس جلوگیری کرده اند و یا این که آن را در جایی به عمل برده اند که در اتصال بدون نقص سقف و دیوار چشم گردد و حتی نقشی مشابه به آن را بر دیوارهای مبنا زیرین حک کرده اند تا بدین ترتیب مقرنس به طور جزئی از دیوار به حیث آید، جزئی که اندک اندک اتفاق افتاده و چین و شکن های منظم یافته میباشد.

بنای امامزاده عبدالله روستای کندر کرج که از پک پذیرایی ترحیم مشهد روستاهای دهستان آدران در مبنا کرج – چالوس است ، در فهرست اثرها تاریخی ملی کشور‌ایران قرار گرفت. این تاثیر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شماره تصویب ۲۵۳۷۷ به‌ تیتر یکی اثرها ملی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده میباشد با تصویب این تاثیر تاریخی که به زمان صفویه مربوط می گردد، شمار بناهای تاریخی تصویب گردیده کرج در فهرست اثرها ملی به ۵۴ تاثیر ارتقاء یافت.
نسب این امامزاده به امام موسی بن جعفر کاظم (ع) می‌رسد و نقشه معماری این امامزاده گرد و مدور میباشد که مصالح به شغل رفته در آن نیز سنگ میباشد البته در نمای بیرونی گنبد به خیال و خاطر وضعیت جغرافیایی حوزه‌، از شیروانی مصرف شده میباشد. امامزاده عبدالله طاهر روستای کندر کرج در گوشه و کنار گورستان به حجم یک هزار و ۱۷۴ متر مربع در راءس روستا قرار گرفته که مساحت خویش ساختمان مقبره، ۹۰ متر مربع میباشد.

درین امام‌زاده سنگ قبرهای تاریخی و دارنده نقش‌های حک گردیده در خصوص با عمل متوفی، جنسیت و… چشم میشود. معماری تاریخی این امامزاده مشتمل بر معماری هشت وجهی و منتظم و از سه جناح شمالی، شرقی و جنوبی مدخل ورودی داراست. نقشه معماری این امامزاده گرد و مدور میباشد که مصالح به عمل رفته در آن نیز سنگ میباشد البته در نمای بیرونی گنبد به خیال وضعیت جغرافیایی حوزه‌، از شیروانی مصرف شده میباشد.

درین بقاع متبرکه به دوتن از نوادگان حضرت امام موسی کاظم (ع) آرمیده‌اند. عمر اول این سازه همزمان با زمان صفوی بوده اما ساختمان فعلی مشتمل بر اتاق کوچکی میباشد که ایوانی، قسمت جنوبی و غربی آن را فراگرفته میباشد .حرم سازه در محوطه محدود آرامستان روستای کندر قراردارد.محوطه باستانی رزکان تازه مرتبط با هزاره نخستین پیش از ولادت مسیح نیز که در آن آرامگاه باستانی یافت گردیده بود، بزودی در فهرست اثر ها ملی قرار خواهد گرفت. شهرستان کرج مجموعاَ دارنده ۱۱۵ تاثیر، محوطه و بنای تاریخی میباشد که حدود نیمی از آن‌ها در فهرست اثر ها ملی به تصویب رسیده میباشد.

شرایط به گونه ای می‌باشد که هر چه زمان بیشتری پک پذیرایی ترحیم مشهد بگذاریم، با جاذبه های بیشتر و مختلف تری رو به رو می شویم که فعالیت مارا برای جستن «برگزیدگان ها» دشوار می نماید. از همین رو یکی از شایسته ترین منابع برای لیست کردن خاص های عالم، بازگشت به داده های عددی و ارقام و رضایت پک پذیرایی ترحیم مشهد گردشگران هست.

امروز چشمان‌تان را به کارناوال بسپارید تا با هم به سراغ یکی‌از خارق العاده ترین جاذبه های فقید به گزینش گردشگران برویم؛ ساختمانی با معماری شگفت انگیز که در دل آن اثراتی از هنرمندان اهل ایران هم خواهید دید. جالب آن که چهت نیل به این جاذبه قرار وجود ندارد شیوه دور و درازی را طی کنیم، به این دلیل‌که در یک کدام از همین کشورهای اهل یک محل قرار دارد. مقصد ما مسجد روحانی زاید ابوظبی میباشد، مسجدی که تعدادی سال پیاپی میان لیست برگزیدگان دیدنی های دانا مکان گرفته و با معماری اسلامی و مدرنش، از نگاه برخی در زیبایی با تاج محل هند قابل قیاس میباشد. در صورتی برای شناخت بیشتر با مسجد متعدد روحانی زاید فراهم اید، هم پا ما به ابوظبی بیایید.

چرا مسجد شیخ زاید؟

سو‌مین جاذبه برتر دانا از نگاه تریپ ادوایزر در سال 2018 است.

مسجد شیخ زاید دو سال پیاپی نیز تیتر دو‌مین جاذبه بلندتر فقید را از آن خویش کرد.

وسیع ترین فرش دستباف عالم که بافته تیم هنرمندان اهل ایران می باشد را در مسجد روحانی زاید خواهید رویت کرد.

یکی بزرگترین لوسترهای فقید در شبستان مسجد شیخ زاید قرار دارد.

صحن مسجد روضه خوان زاید وسیع ترین مجموعه موزاییکی و مرمرین دنیاست.

بازدید از این مسجد قشنگ به طور کامل بدون پول میباشد.

شیخ زاید از زیباترین مسجدهای عالم به حساب آورده می شود.

بزرگترین مسجد مملکت امارات متحده است.

پس از برقرارى قسم هاى یهود، دربین آن‌ها و مسلمانها پک پذیرایی ترحیم مشهد همزیستى مسالمت آمیز برقرار بود؛ لیکن پک پذیرایی ترحیم مشهد این روابط سرد بود و یهودیان گاه و بیگاه به مخالفت با رسول مى پرداختند. این نوشته ی علمی به خوبى از پرسش و پاسخى که بارها در میان این دو تیم جاری ساختن شد، روشن مى خواهد شد. ازآنجاکه اهل کتاب، آگاهى هایى از کتاب هاى مقدس و دانش پیامبران داشتند، پرسش هاى آنها شکلى دیگر داشت و به جاى درخواست معجزه، مطالبى را که در کتاب ها خوانده بودند، از رسول آفریدگار مى پرسیدند. از طرفى چون یهودیان از ظهور پیامبر خبر داشتند، به حیث مى رسد که پرسش هاى آنها گاه براى اعتقاد و گاهى براى بهانه جویى بود.

زمانى گروهى از علماى یهود نزد فرستاده آمد، گفتند: چهار نوشته‌ی علمی از تو مى پرسیم که جز پیامبران نمى دانند. فرستاده معبود با این شرط که در حالتی که پاسخ گرفتند، اسلام آورند، به یکایک سؤالات او پاسخ بخشید. آن‌ها هم جواب ها را درست دانستند. تأیید آن ها آرم مى دهد که پرسش هاى آن‌ها جنبه آزمایش داشته نه آموزش. بعد از آن گفتند در حال حاضر از فرشته اى که تو را همراهى مى کند خبر ده. فرمود: یاروهمدم من جبرئیل می‌باشد که در کنار همه انبیا بوده هست. گفتند در شرایطی‌که غیر از او بر تو فرود مى آمد، تصدیقت مى کردیم، ولى ما با جبرئیل مخالفیم و او دشمن ماست. در‌این هنگام آیه 97 سوره بقره نازل شد: «اى فرستاده بگو هر کس با جبرئیل دشمن می باشد ]او هرگز از پیش خود دستورى نمى آورد بلکه [نزول او بر قلب تو، به اجازه خداست.» (زهرى، الطبقات الکبرى، ج1، ص138؛ همچنین نگاه فرمایید به: معافرى، سیره ابن هشام، ج1، ص543 و تفاسیر، زیر آیه 93 آل عمران).

گزینه دیگرى که یهود براى سؤال کردن نزد فرستاده آمدند، مربوط به حکم زناکار است. بنا به نقل طبرسى از امام باقر(علیه السلام)، مرد و زنى از اشراف خیبر، مرتکب زناى محصنه شدند و یهودیان که از اجراى حکم سنگسار درباره آن‌ها کراهت داشتند، از یهود مدینه خواستند تا درباره این مورد از فرستاده پرسش کنند، شاید حکم سبک ترى براى آن دو باشد. گروهى از یهود مدینه، حکم این مسئله را از پیامبر آفریدگار جویا شدند؛ حضرت حدّ رجم را انتخاب فرمود، لیکن یهودیان این حکم را نپذیرفتند و نبی از آن‌ها خواست عبدالله بن صوریا را حاضر کنند تا حکم حقیقى تورات را از او بپرسند. ابن صوریا حاضر شد و به وجود حکم رجم در این قضیه در تورات گواهى اعطا کرد و اعتراض یهودیان را برانگیخت. در‌این ماجرا هم چنین آمده است که ابن صوریا از فرستاده اکرم سؤال هایى کرد و چون جواب هاى آن حضرت را درست و مطابق پیش گویى تورات یافت، اسلام آورد، ولى جهودان به او ناسزا گفتند.

در گزارش مشابهى که ابن اسحاق از ابوهریره نقل کرده، سخنى از یهود خیبر به چشم نمى خورد؛ بلکه از آن به کارگیری مى شود که این رخداد در مدینه و در ابتداى هجرت فیس داده می‌باشد و نبی در بیت المیدراش ـ محلى که در آن تورات مى آموزند ـ حاضر شد و درباره این حکم با احبار حرف بیان کرد. نکته جالبى که در داستان ابن اسحاق اضافه می باشد این که ابن صوریا به پیامبر خاطرنشان کرد: «اى ابوالقاسم، به معبود قسم اینان مى دانند که تو نبی هستى، لیکن به تو حسد مىورزند.» (معافرى، سیره ابن هشام، ج1، ص564 و 565 ).

بنا به گفته مفسران و مورخان، آیه هاى 41 به بعد از آن سوره مائده و 23 آل عمران درباره این پرسش یهود از پیامبر خداوند نازل شد. (طبرسى، مجمع البیان، ج2، ص299 و ج1، ص723 ؛ التفسیر الکبیر، ج4، ص394، ج3، ص178؛ معافرى، سیره ابن هشام، ج1، ص565 و طبرى، جامع البیان، ج4، ص316 و ج3، ص296). از دیگر پرسش هاى یهودیان، سؤال آنها از خلقت آسمان و زمین می‌باشد. طبرى گزارش کرده است که این خاندان نزد پیامبر پروردگار آمده، از این مسئله پرسیدند. آن حضرت خلقت هر کدام از نصیب هاى عرش و زمین را در یک روز از هفته بیان فرمود. سپس یهودیان گفتند: «خداوند روز شنبه استراحت کرد» و فرستاده را خشمگین کردند. طبرى اضافه کرده است که آیه 38 سوره قاف (... ما مَسّنا من لُغوب) دراین مورد نازل شد.

. مسجد العمره

مسجدی با نام مسجد العرفات یا مسجد العمره پک پذیرایی ترحیم مشهد در طرف قبله مسجد قبا بوده است. اورده شده این نامگذاری به این جهت بوده که وقتی در روز عرفه رسول خدا(ص) در اینجا ایستاده بود، زمین آن چنان صاف شد که حضرت از آنجا مردمانی را که در عرفات ایستاده بودند را رویت کرد.

. مسجد فضیخ

در جریان غزوه بنی نضیر فرستاده پروردگار (ص) در این محل خیمه‌ای داشته و به مناسبت برکت حضور فرستاده (ص) در آن مکان مسجدی ساخته شد. درباره نام‌گذاری این مسجد بیان شده هست که در این جا درخت فَضِیخ قرار داشته می‌باشد که نام درخت نخل بوده می‌باشد (فضیخ به نوعی شراب که از درخت نخل گرفته می‌شد نیز اطلاق گردیده است). این مکان به مسجد ردّ الشمس نیز شناخته می‌گردد و در یک‌سری روایت از ائمه(ع) از آن به عنوان مسجدی خاطر شده که می بایست آن را زیارت کرد.

. مساجد هفت گانه (سبعه)

محل نزاع خندق يا احزاب مي باشد كه مسجدعلي(ع)، مسجد فاطمه (س)، مسجد فتح و مسجد سلمان در آن منطقه میباشد. در سالهاي اخير، حکومت سعودي، دست به تخريب اين مساجد زده، تا يک مسجد جديد در آن حوزه‌ احداث نمايد.

. مسجد ذوقبلتین

يهوديان، مسلمانها را نکوهش مي كردند كه پيامبر شما بر قبله يهود، بيت المقدس نماز مي خواند. پيامبر اسلام سر به آسمان بلند كردند و از خداوند خواستند كه مسلمان‌ها را از شماتت يهود و دشمنان اسلام نجات دهد. تا اينكه در روز دوشنبه ۱۵ رجب سال دوم هجري، زماني كه پيامبر نماز ظهر را در اين محل به جا مي آوردند، آيات تغيير قبله بر آن حضرت نازل شد و اين امر منجر خوشنودي پيامبر و مسلمان ها گرديد و از آن به سپس مسلمين رو به كعبه نماز خواندند.

منظور از مسجد جامع چیست؟

مامی مراجع: مسجد جامع مسجدی میباشد پک پذیرایی ترحیم مشهد که اقشار گوناگون مردم، در آن شرکت می‌کنند و اختصاص به محله یا صنف خاصی ندارد.(۱)

پی‌نوشت:

۱.مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۴۵۶؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۶۱۷ و تبریزی، منهاج الصالحین، الاعتکاف

اعتکاف در مسجد غیر جامع چه حکمی دارااست؟ آیا پرسنل و معلمان می‌توانند معتکف شوند و رمز کلاس و دفتر کار برگردند؟

صحّت اعتکاف به روزه و حدّاقل آن سه روز هست، هر یک‌سری روزة قضا یا نذر باشد. اعتکاف بایستی در مسجد جامع شهر باشد، نه مسجد محلّه؛ زیرا در این زمینه روایاتی از ائمة معصومین(ع) وارد شده میباشد. امام جعفر راستگو(ع) فرمود: «لا یکون اعتکاف إلاّ بصومٍ و لا اعتکاف إلاّ فی مسجد تجمع فیه...؛ اعتکاف با روزه فراهم کردن و مسجدی که در آن مردم توده شوند (مسجد جامع) تحقق پیدا می کند».(۱)

تفاوت مسجد جامع با مساجد دیگر: مسجد جامع، مسجدی است که منسوب به محلّه یا بازار و مانند آن نباشد و محلّ اجتماع عموم مسلمان‌ها شهر یا روستا باشد. از جمله امتیازات این مسجد آن می‌باشد که اعتکاف به این مسجد اختصاص داراست و نماز در آن هم اندازه می‌باشد با صد نماز که در خانه گزارده شود.(۲)

از مرحوم حضرت آیت‌الله فاضل سؤال شد: او در پاسخ فرمود: مکلّف باید در مسجد جامع بماند و خروج او برای کارهای ضروری مثل تطهیر و امثال این‌ها مانعی ندارد، البته برای فعالیت و عمل نباید خارج گردد.(۳)

* مسجد دانش گاه

با توجّه به اینکه اعتکاف باید در مسجد جامع شهر باشد، آیا جایز است در مسجد دانشگاه اعتکاف را به قصد رجا ایفا بخشید؟

کلیه مراجع (به جز خامنه‌ای و امام): اعتکاف در مسجد کالج صحیح نیست.

یکی بقعه متبرکه استان زنجان بنا شده پک پذیرایی ترحیم مشهد در نصیب مرکزی ابهر مقبره مبارکه امامزاده محمد بن احمد (علیه السلام) که در درون شهرستان ابهر و اینک بهر خیابان امام واقع شد‌ه‌است و نسبت شریف آن بزرگوار طبق مدارک جان دار با هفت واسطه به حضرت علی ابن ابی طالب (علیه السلام) ختم میشود و لقب شریفش ابو الحسن المدفون فی ارض ابهر و جزء اثر ها باستانی میباشد و اداره آن ذیل لحاظ اداره وقف میباشد و اینک در اجرای فرامین جایگاه معظم رهبری مد ظله العالی تبدیل به قطب فرهنگی شد‌ه‌است. پیش از این گنبد این مقبره به شكل مخروط بود كه در سال ۱۳۶۷ به وسیله اداره موقوفات شهرستان ابهر بعد از تغييرات مایحتاج كاشی‌كاری شد و شكل گنبد تغيير كلی کرد.
آستان امامزاده محمد (علیه السلام) درضلع شمالی خیابان امام و در جنب مسجد نوروفروغ واقع گردیده‌است و یکی‌از حرم دارای اعتبار شهر ابهر میباشد. بنای ساختمان حرم امامزاده از نصیب بیرونی مربع صورت به ارتفاع هر ضلع ۶/۷۰ متر و از جناح داخلی هشت ضلعی میباشد.

طریق دسترسی به امامزاده محمد بن احمد
نشانی :استان زنجان ـ شهرستان ابهرـ شهر ابهرـ خیابان امام