مناره مسجد جامع سمنان یکی منارهای تاریخی پک پذیرایی ترحیم مشهد کشور‌ایران وابسته به معماری اسلامی سلجوقیان به شمار می‌رود که در کناره شمال شرقی مسجد جامع قراردارد. طول این منار از سطح زمین ۳۱/۲۰ متر هست و از روی بام به طول ۲ متر کتیبه‌ای با طرح و نقش بسیار خوشگل از خشت و با خط کوفی تزئین شده است. این سازه دیرین‌ترین منار جنبان کشور‌ایران است در راءس این منار محوری چوبی جای‌دارد که با جنبش دادن آن آحاد منار تکان می‌نماید.
معماري مناره
مناره مسجد جامع سمنان در کناره شمال شرقي شبستان شمالي مسجد فارغ از سكو مستقيما روي زمين واقع گردیده است.
براي رسيدن به مدخل منار بايد از يك راهرو منكسر تنگ و كم ارتفاعي عبور كرد كه به وسیله خواجه ابوسعيد سمناني و خواجه نظام الدين بختيار سمناني در دورة فرمان روا سنجر سلجوقي هنگام تاسیس شبستان سابق الذکر تاسیس شده است.
طول منار مسجد جامع سمنان را بين 5/31 تا 5/28 متر نوشته اند.
طول كلي منار 5/28 متر میباشد كه از اين طول 5/24 متر آن دربرگیرنده ميله منار تا انتهاي مقرنسها و قاعدتا مأذنه و 4 متر ديگر دربرگیرنده مأذنه و نصیب فوقاني آن مي خواهد شد.
علي رغم طول زياد منار به دليل نهفته شدن حدود 5/7 متر از قسمت زيرين در بين شبستان و بناهاي همسایه، آن چنانكه بايد عظمت و طول بلند آن جلوه گر نيست.
بخش تحتاني منار مسجد جامع سمنان تا نزديك كتيبه زيرين تقريبا استوانه اي میباشد و از آنجا به بالا به طور موزوني به هیبت مخروط ملايم در آمده تا زير مقرنسهاي مأذنه ادامه مي يابد.
مأذنه زيباي مناره مسجد جامع سمنان با واسطه دو رديف مقرنس مالامال كار بر فراز سازه قرار گرفته معماري اين مأذنه داراي سبك صفوي میباشد.
استقرار سقف والا هشت ضلعي با کناره هاي مضرس طرح دار بر فراز آن، از نفوذ باران به درون مأذنه و منار جلوگيري مي كند.
ادامه منار از مأذنه بیرون گردیده و به قپه كوچكي ختم مي خواهد شد.
قطر منار مسجد جامع سمنان در پائين 6/3 متر و در درون 09/2 متر میباشد.
ضخامت ديوار منار در پايين ترين بخش 75 سانتيمتر مي باشد و متناسب با كم شدن قطر منار از پايين به بالا از قطر ديوار و دكل نيز كاسته گردیده بطوريكه در بخش انتهايي بدنه منار كه قطر آن به دست‌کم مي برسد تنگي گلويي حس نمي گردد.
پلكانهاي مارپيچي منار بر عكس عقربه هاي ساعت حول مبنا آجري (دكل) پيچيده و تا قاعده مأذنه ادامه مي يابد.
پايه اين دكل به شكل مربع میباشد كه با آجرهايي به بعدها 45 * 23 * 23 متر درست شده و در قسمتهاي فوقاني به تدريج زواياي طرح مربع محو مي شود. تعداد پله ها حدود 91 عدد میباشد. اولين پله 36 سانتيمتر طول دارااست.
مناره مسجد جامع سمنان یکی منارهای تاریخی پک پذیرایی ترحیم مشهد کشور‌ایران وابسته به معماری اسلامی سلجوقیان به شمار می‌رود که در کناره شمال شرقی مسجد جامع قراردارد. طول این منار از سطح زمین ۳۱/۲۰ متر هست و از روی بام به طول ۲ متر کتیبه‌ای با طرح و نقش بسیار خوشگل از خشت و با خط کوفی تزئین شده است. این سازه دیرین‌ترین منار جنبان کشور‌ایران است در راءس این منار محوری چوبی جای‌دارد که با جنبش دادن آن آحاد منار تکان می‌نماید.
معماري مناره
مناره مسجد جامع سمنان در کناره شمال شرقي شبستان شمالي مسجد فارغ از سكو مستقيما روي زمين واقع گردیده است.
براي رسيدن به مدخل منار بايد از يك راهرو منكسر تنگ و كم ارتفاعي عبور كرد كه به وسیله خواجه ابوسعيد سمناني و خواجه نظام الدين بختيار سمناني در دورة فرمان روا سنجر سلجوقي هنگام تاسیس شبستان سابق الذکر تاسیس شده است.
طول منار مسجد جامع سمنان را بين 5/31 تا 5/28 متر نوشته اند.
طول كلي منار 5/28 متر میباشد كه از اين طول 5/24 متر آن دربرگیرنده ميله منار تا انتهاي مقرنسها و قاعدتا مأذنه و 4 متر ديگر دربرگیرنده مأذنه و نصیب فوقاني آن مي خواهد شد.
علي رغم طول زياد منار به دليل نهفته شدن حدود 5/7 متر از قسمت زيرين در بين شبستان و بناهاي همسایه، آن چنانكه بايد عظمت و طول بلند آن جلوه گر نيست.
بخش تحتاني منار مسجد جامع سمنان تا نزديك كتيبه زيرين تقريبا استوانه اي میباشد و از آنجا به بالا به طور موزوني به هیبت مخروط ملايم در آمده تا زير مقرنسهاي مأذنه ادامه مي يابد.
مأذنه زيباي مناره مسجد جامع سمنان با واسطه دو رديف مقرنس مالامال كار بر فراز سازه قرار گرفته معماري اين مأذنه داراي سبك صفوي میباشد.
استقرار سقف والا هشت ضلعي با کناره هاي مضرس طرح دار بر فراز آن، از نفوذ باران به درون مأذنه و منار جلوگيري مي كند.
ادامه منار از مأذنه بیرون گردیده و به قپه كوچكي ختم مي خواهد شد.
قطر منار مسجد جامع سمنان در پائين 6/3 متر و در درون 09/2 متر میباشد.
ضخامت ديوار منار در پايين ترين بخش 75 سانتيمتر مي باشد و متناسب با كم شدن قطر منار از پايين به بالا از قطر ديوار و دكل نيز كاسته گردیده بطوريكه در بخش انتهايي بدنه منار كه قطر آن به دست‌کم مي برسد تنگي گلويي حس نمي گردد.
پلكانهاي مارپيچي منار بر عكس عقربه هاي ساعت حول مبنا آجري (دكل) پيچيده و تا قاعده مأذنه ادامه مي يابد.
پايه اين دكل به شكل مربع میباشد كه با آجرهايي به بعدها 45 * 23 * 23 متر درست شده و در قسمتهاي فوقاني به تدريج زواياي طرح مربع محو مي شود. تعداد پله ها حدود 91 عدد میباشد. اولين پله 36 سانتيمتر طول دارااست.
تزئینات محراب