ساختار نقاشیهای آرامگاه های کشور ایران
نقوش دیواری آرامگاه ها در کشور ایران را می اقتدار پک پذیرایی ترحیم مشهد در دو نحوه دکوری و روایی مشاهده نمود که نوع دکوری آن غالباً عاری از نقوش انسانی و جانوری میباشد و در آن از طرحهای اسلیمی، خطایی و هندسی مصرف شده و چنین طرح ها با مدل معماری سازه تطابق بیشتری داشته و شاید بتوان آنرا عنصری از عنصرها تزییناتی معماری به اکانت آورد.
خلاف آن نوع روایی که بیشتر از نقوش انسانی و جانوری سود گرفته در بیشتر موردها هماهنگی از پیش تمجید گردیده ای با معماری سازه ندارد.
عموماً چنین نگاره ها به حیث مضمونی ارتباطی با فرد مدفون نداشته و غرض آنان به تصویر کشیدن صحنه های معنوی و دلاورمردیهای اجداد آنها زیرا فرستاده(ص)، حضرت علی(ع) و امام حسین(ع) است.
در واقع مضمون را از خارج آورده و دیوار ساختمان آرامگاه را بعنوان بستری مطلوب برای تصویب آثارش یافته میباشد. همینطور از طریقه رابطه با معماری نیز نگارگری ها فاقد هماهنگی بنیادی بوده و شاید عامل آنرا بتوان در عدم اجرای هم زمان آنان دانست بگونه ایکه غالبا اجرای این نقوش به بعداز کامل شدن ساختمان گشوده میشود.
به این ترتیب معمار در هنگام ایجاد کرد سازه جای خاصی را بعنوان بستر نگارگری در لحاظ نداشته و از طرفی نقاش سوای پیش بینی ساختار و صورت و تقسیم بندی دیوارها مبادرت به کشیدن نقوش نموده گاهی داخل درگاهیها را نگارگری کرده اند که نوعی کادربندی از روش طاقچه و درگاهی و رف برای نقوش تاسیس شده است، مانند آقارودبند در دزفول البته دربیشتر مورد ها قسمتهایی که میدان مشاهده کرد بزرگ تری داشته اند گزینه اعتنا نگارگر بوده میباشد.
در چنین نگارگری ها نگارگر هم از نمای داخلی و هم از نمای بیرونی برای اخلاق آثارش منفعت می گرفته میباشد که هر کدام دارنده مزایای خاص خویش بوده میباشد، مثلا نمای بیرونی زخم پذیری بیشتری داشته، ولیکن میدان روءیت کرد عظیم تری را مشتمل بر میشود. در مقابل نمای داخلی ماندگارتر بوده، هر تعدادی میدان روئت کرد محدودتری دارااست. درباره ی مضمون ها نیز درون و بیرون سازه چندان تفاوتی نداشتند.
اندازه نگارگری ها تابع استاندارد خاصی نبوده و معمولاً از بعد ها دیوار تاسی می کرده حتی گاه از بعد ها دیوار نیز بالاتر رفته و با تغییر‌و تحول زاویه دیوار به دیوار تازه نگارگری نیز ادامه یافته میباشد.
نمادها در نگاره های آرامگاهی ضمن نقش دکوری دارنده چند مفاهیم عمیق فرهنگی و آیینی بوده که ریشه در و آب فرهنگ وتمدن همینطور باورهای مذهبی عموم دارااست.
بعنوان نمونه یقین به جاودانگی و معاش بعد از مرگ در اکثری از نقوش منعکس شده است. برای مثال نمادهای آیینی بکار رفته درین اثرها میتوان به نمادهای رنگی جانوری، گیاهی، کیهانی و غیره اشاره کرد تنوع رنگی در نقاشیهای آرامگاه های جمهوری اسلامی ایران چندان به دیده نمیخورد از طرف دیگر طبیعی بودن رنگ ها در موضوعات چندان آیتم اعتنا نقاش نبوده، مثلا برخی رخ ها بنفش رسم گردیده یا این که اسب به رنگ نیلی کشیده گردیده است.
مصالح به عمل رفته در ایجاد کرد مسجد جامع اردبیل (آدینه مسجد)